Kornea Epiteli, kornea, saydam ve optik özelliğe sahip dışarıdan gelen ışığın retinaya yönlendirilmesini sağlayan gözü koruma özelliğine sahip membranöz bir pencereden oluşur. Görme duyusunun harekete geçmesinin ilk şartı, saydam ve kırıcılık özelliğine sahip olan korneanın varlığıdır. Sağlıklı bir kornea epiteli için, göz yaşı film tabakası en önemli tabakadır. Göz yaşı film tabakası kornea epiteline düz bir optik yüzey oluşturur. 40-50 mikron kalınlığında olan kornea epiteli, kornea tabakasının onda birini oluşturur. Kornea epiteli hakkındaki detaylı bilgileri birlikte gözden geçirelim.
Kornea epiteli nedir?
Gözün en dış kısmında bulunan kornea tabakası, ışığın net bir şekilde kırılmasını sağlamak için saydam bir tabakaya sahiptir. Pek çok sinir lifi içermesinden dolayı da oldukça hassas bir yapıya sahiptir ve sürekli olarak kendini yenileme özelliğine sahiptir. Kornea epiteli korneayı oluşturan katmanlardan bir tanesidir. Kornea epiteli 5-7 tabaka içeren hücrelerden oluşur.
Kornea epiteli, yüzeySel hücreler, poligonal kanatsı hücreler ve kolumnar bazal hücreler olmak üzere 3 tip hücreden meydana gelir.
Kornea epitelinin yüzeySel hücreleri, mikroskobik inceleme ile gözlemlendiğinde çok sayıda mikrovilluslar ve pilikalar içerir. Kornea epitelinde bulunan mikrokaliks yüzeye örtü görevi sağlar. YüzeySel hücrelerde bulunan bu tabakalar kornea epitelinin göz yaşı film tabakasına sıkı sıkıya tutunmasını sağlar. Hücreler arasındaki bu sıkı bağlantılar sayesinde anatomik bir bariyer oluşmaktadır.
Kornea epitelinde bulunan kolumnar hücreler ise bazal membran üzerinde tek sıra halinde dizili olarak bulunurlar. Mitotik aktiviteye sahip olan hücrelerdir. Kolumnar hücreler çoğalmak sureti ile öne doğru ilerlerler ve kornea epitelindeki kanatsı hücreleri meydana getirirler. Kolumnar hücrelerin içeriğinde filamanlar ve tonofilamanlar bulunmaktadır. Tonofilamanların görevi hücre iskeletini korumaktır. Filamanlar ise yara iyileşmesi görevinde aktif olarak rol oynarlar. Kolumnar hücrelerden hemidesmozomlar epitel hücreleri birbirine bağlamakla görevlidir. Bir de gap junction adı verilen hücreler vardır, bu hücreler, ise sıkı bağlantı noktalarına sahip olup hücreler arasındaki küçük molekül alışverişini sağlarlar.
Kornea epiteli hücreleri, kornea çevresinden merkeze doğru ilerler. Kanatsı ve bazal hücreler ise arkadan öne doğru ilerleme yaparak dökülürler. Bu duruma X-Y-Z hipotezi adı verilmektedir. Kornea epitelinin yenilenmesini ise limbusta bulunan kök hücreler sağlar.
Kornea epitelin beslenmesini, göz yaşı, limbal kapiller ve aköz hümörler sağlar. Oksijene olan ihtiyaç ise aköz hücreler, atmosfer konjonktiva ve kapak damarları sayesinde sağlanır. Aköz hücrelerin bir diğer görevi ise glukoz ihtiyacını karşılamaktır.
Kornea epiteli, laktik asit birikimi neden ile ödem, kistik değişiklikler neovaskülarizasyon ve erozyon gibi birtakım değişikliklerin ve rahatsızlıkların yaşandığı bölümdür. Bu olumsuz değişiklikler görmeyi etkileyerek ve bozarak ışık yansıması ve düzensiz astigmata sebep olur. Kornea epiteli olmadığında stromal iyileşmeler çok uzun sürer.
